Mediha ile İsmail Aral çiftinin 3 çocuğundan biri olan usta karikatürist Oğuz Aral, 1936’da İstanbul Silivri’de dünyaya geldi. Babasını 9 yaşında kaybeden Aral, annesi ve kardeşleriyle anneannesinin Üsküdar’daki konutuna yerleşti.
Oğuz Aral, Davutpaşa Lisesi’nin akabinde gittiği İstanbul Devlet Hoş Sanatlar Akademisi’nin 3. sınıfından ayrıldı.
Döneme damga vurmuş Akbaba, Marko Paşa, Dolmuş isimli mecmua ve gazetelerde 1950’den itibaren karikatürlerini okuyucuyla buluşturan Aral, 17 yaşındayken Akbaba’da profesyonel olarak çalışmaya başladı.
Öğrenciler yetiştirdi
Usta çizer, 1972’de kardeşi Tekin Aral ile kurduğu mizah mecmuası Gırgır’ı yönetmeye başladı. Gırgır’da, Hasan Kaçan, Latif Demirci, Mehmet Çağçağ, Metin Üstündağ ve Gani Muştu’nun de ortalarında olduğu ünlü karikatüristler ve müellifler yetişti.
Dergi, vakit zaman 1 milyona ulaşan haftalık tirajıyla çok satan mizah mecmuaları ortasında yer aldı. Muhalif tutumuyla da bilinen Gırgır, 12 Eylül devrinde kapatılan birinci yayın organlarından biri oldu ve birebir periyotta birçok kere soruşturmaya uğradı.
Karikatürist Aral’ın, 1973’te Gırgır’da çizmeye başladığı Avanak Avni’nin maceraları Türkiye sonlarını aşarak, Güney Afrika’daki ırkçı olaylara karşı, Meksika’da ise ABD aykırısı kümelerin sembolü oldu. Bir karikatüründe Avanak Avni’ye konuk olan Aral, Avni’den bir taş da kendisi yemişti.
Avanak Abdi tiplemesi
Aral, mesleği boyunca “Avanak Avni”nin yanı sıra “Hayk Mammer”, “Köstebek Hüsnü”, “Utanmaz Adam” ve “Vites Mahmut” üzere unutulmaz tiplemelere de imza attı.
Ikrçılığa karşı bayrak
Verdiği bir röportajda “Avanak Avni” tiplemesinin milletlerarası muvaffakiyetler elde ettiğini anlatan karikatürist, “Futbolcular ve siyasetçiler dahil ülkenin en ünlü bireyi oldu. Tabaklarda, bardaklarda, tişörtlerde, çarşaflarda, kolyelerde, kalemlerde, aklınıza gelebilecek her türlü tüketim unsurunda resmi basılır oldu. Hatta bununla da kalmadı. Avrupa’da, duvarlarda afişlerini Avrupalı gençlerin yakalarında rozetlerini gördüm. Bir Meksika mecmuası de Avni’yi kapak yaptı. Avni’yi üçüncü dünya ülkelerinin simgesi olarak seçmişlerdi. Irkçılığa karşı bayrak yapmışlardı.” değerlendirmesinde bulunmuştu.
Gırgır’ın, 1989’un Kasım ayında el değiştirmesi üzerine, çizerlerle birlikte mecmuadan ayrılan Aral, ünlü karakterinden ismini alan “Avni” mecmuasını yayınlamaya başladı. Aral, Avni’yi 1996’ya kadar çıkarmayı sürdürdü.
Tiyatro sevdası
Oğuz Aral, tiyatroya ilgisi münasebetiyle 1958’de pandomim tiyatrosu kurdu ve Anadolu’nun çeşitli yerlerinde şovlar sergiledi.
Tekin Aral, Ferruh Doğan ve Oğuz Aral’ın 1964’te kurduğu “Canlı Karikatür” isimli stüdyoda, 1966’da “Koca Yusuf”, 1967’de “Direklerarası”, 1968’de “Bu Kenti İstanbul”, 1971’de “Ağustos Böceği ile Karınca” sinemaları yapıldı. 50 kadar kısa sinemaya imza atılan stüdyoda yapılan sinemalardan en ünlüsü, 19. yüzyılın sonunda Türkiye, Fransa, Belçika ve Amerika’da güreşerek hayranlık uyandıran Koca Yusuf’un muvaffakiyetlerini işleyen, çizgi ve tiplemeleriyle muvaffakiyet sağlayan “Koca Yusuf” sineması oldu.
Müşfik Kenter ile uzun yıllar süren bir dostluğa sahip olan Aral, 1981’de usta oyuncunun rol aldığı tek kişilik oyun “Bir Garip Orhan Veli”yi sahneye koydu.
Aral, Haldun Taner’in kaleme aldığı “Keşanlı Ali Destanı” oyununu 1994’te izleyiciyle buluşturdu. Müşfik Kenter’in oynadığı, Aral’ın kaleme alıp yönettiği ve dekor dizaynını üstlendiği “Huysuz İhtiyar” oyunu ise 2001’de birinci gösterimini yaptı.
“Borcumu ödemek istiyorum”
Gazeteci Halit Kıvanç, 2013’te Beşiktaş Belediyesince düzenlenen Ustalara Hürmet Gecesi’nde sahneye çıkarak, “Sevgili Oğuz’a borcumu ödemek zorundayım. Beni ben yapan isimlerden birisidir. Ondan çok fazla şey öğrendim. Sahnede izleyicilerin reaksiyonlarına nazaran nasıl hareket etmem gerektiğini bana tane tane anlatırdı. Halit Kıvanç, bugün varsa onun birinci öğretmeni, direktörü Oğuz Aral olduğu için var diyebilirim.” sözlerini kullanmıştı.
Heykeli dikildi
Oğuz Aral, 26 Temmuz 2004’te tatil için gittiği Bodrum’da kalp krizi geçirerek 68 yaşında yaşama veda etti. Zincirlikuyu Mezarlığı’nda toprağa verilen Aral’ın anısına 26 Temmuz 2005’te Cihangir Parkı’na heykeli dikildi.