Bursa’da Uludağ’dan başlayıp, Bursa Ovası’ndaki birçok dere ve Susurluk Çayı ile birleşerek, Karacabey’den Marmara Denizi’ne dökülen Nilüfer Çayı, katı atık ve sanayi atıkları nedeniyle siyaha büründü. Bursa Ovası’nda tarım yerlerinde sulamada kullanılan Nilüfer Çayı’nın son hali tasa yarattı.
Bursa Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Toprak Bilim ve Bitki Besleme Kısmı Öğretim Üyesi ve Bursa Ziraat Odası İkinci Lideri Doç. Dr. Barış Bülent Aşık, suyun en pak olması gereken Mart ayında 5 farklı bölgeden alınan numunelerin tahlile gönderildiğini söyledi. Tahlil sonuçlarının 4’üncü derece, yani, en berbat derece ve kullanılması ziyanlı olarak çıktığını lisana getiren Aşık, bölgedeki bilhassa kimyasal boya üzerine çalışan sanayi tesislerinden çaya bırakılan atıkların uygun derecede temizlenmesi gerektiğine dikkat çekti. Nilüfer Çayı’nın kirli akan birkaç farklı noktası ise, dronla havadan görüntülendi.
‘Maalesef Nilüfer Çayı temizlenemiyor’
Yapılan hareket planlarına karşın Nilüfer Çayı’nın temizlenemediğini belirten Doç. Dr. Aşık, “Nilüfer Çayı Uludağ’ın 2 bin metre rakımından doğup Bursa’ya batı kısmından girdikten sonra Bursa Ovası’ndan geçip Karacabey’den Marmara Denizi’ne dökülüyor. Bu esnada yaklaşık 200 kilometrelik yol katediyor. Doğduğu yerle döküldüğü yeri kıyasladığımızda, doğduğu yerde birinci sınıf, içme kalitesinde bir su olduğunu görebiliyoruz. Lakin bir saatlik yol katettiğinde Nilüfer Çayı’nın tarım alanlarını gezdiği gölgelerde dördüncü sınıf, en kalitesiz su olarak tanımladığımız su düzeyine kadar kirlendiğini görebiliyoruz. Bu kirliliğin neden kaynaklandığı tüm Bursa halkı tarafından biliniyor. Temizlenmesiyle ilgili hareket planları hayata geçiriliyor. 2012-2013 yıllarında hayata geçirilen aksiyon planlarına baktığımızda, tüm aksiyonların gerçekleştiğini görüyoruz lakin Nilüfer Çayı’nın hala kirli aktığını da görebiliyoruz. Maalesef Nilüfer Çayı temizlenemiyor” dedi.
‘Üreticilerimiz bu suyu mecburen sulama suyu olarak kullanıyor’
Kimyasal atıklar karışan Nilüfer Çayı ile tarım topraklarının sulandığını belirten Doç. Dr. Aşık, şöyle konuştu:
‘30-40 yıllık kirli akma sürecinde oluşan taban çamurunun da temizlenmesi gerekiyor’
Boya imalatı yapan sanayi tesislerinden bırakılan atık suların, Nilüfer Çayı’nın rengini daima değiştirdiğini belirten Doç. Dr. Aşık, “Nilüfer Çayı’nın temizlenmesi için, arıtılmış yahut arıtılmadan deşarj edilen tüm suların önemli bir halde denetim edilip, ileri derecede arıtılarak deşarj edilmesi gerekiyor. Bunu yaptığımızda akan su pak olacak lakin 3. Bunun da büyük bir maliyet olduğunu söyleyebilirim. Nilüfer Çayı’nın arıtma sıkıntısını çözüp, pak akıttığımızda daima pak akar. Geçmiş yıllardaki üzere yarım metrelik balıkların yaşadığı, kuşların etrafında uçtuğu, kaplumbağaların yaşadığı, etrafında pikniklerin yapıldığı bir su kaynağı olarak görebilmemiz, uzun bir vakit alacaktır. Keşke ömrümüz yetse de görsek. Meyve bahçelerinin ortasında farklı renklerde akan su kaynakları olduğunu gördük” dedi.
Nilüfer Çayı’nın sanayi tesisleri ve boya imalatı üzerine çalışan fabrikaların ortasından geçtiğini hatırlatan Doç. Dr. Aşık, “O yılın moda rengi neyse, Nilüfer Çayı da o renk akıyor” diye konuştu.
‘Tüm kurumların teşebbüslerde bulunması gerekiyor, zira bu kent hepimizin’
Nilüfer Belediyesi olarak 5 farklı noktadan numune aldıklarını belirten Nilüfer Belediye Lider Yardımcısı Zafer Yıldız, sonuçların son derece makus olduğunu, çayın pak akması için tüm kurumların ortak bir çalışma yapması gerektiğini belirterek, şunları söyledi: