Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, koronavirüse karşı geliştirilen inaktif ve adenovirüs temelli aşı adaylarının çalışmalarının sürdüğü Ankara Kent Hastanesi Klinik Araştırmalar Merkezi ile Ankara Üniversitesi Kanser Araştırma Enstitüsü’nü ziyaret etti.
Bakan Mustafa Varank, Faz 1 çalışmalarına başlanan Konya Selçuk Üniversitesi’nden Prof. Dr. Osman Erganiş ve takımının geliştirdiği yerli inaktif aşı adayına ait bilgi aldı.
TÜBİTAK’ın “COVID-19 Türkiye Platformu” çatısı altındaki aşı çalışmalarından biri olan virüs gibisi parçacıklara (VLP) dayalı aşı adayının Faz 1 çalışmasının ikinci doz aşılamalarla tamamlandığını anımsatan Varank, Ankara Kent Hastanesi Klinik Araştırmalar Merkezi’nde de inaktif aşı adayının klinik çalışmalarının sürdüğünü anlattı.
“VLP AŞISINDA DA FAZ 2’YE GEÇİLECEK”
Varank, aşı geliştirme çalışmalarının en kıymetli ayaklarından birinin insan denemeleri olduğunu belirterek şu tabirleri kullandı:
“Kayseri’de bir takım inaktif aşı çalışmasında Faz 3’e geçmeyi bekliyorlar. VLP aşısında da Faz 2’ye geçmeyi planlıyoruz. Burada da Osman Erganiş Hoca’mızın inaktif aşı adayında inşallah haziranın ortasına kadar Faz 1 çalışmaları biterse, kendi teknolojilerimizle kendi bilim insanlarımızın geliştirdiği ve Türkiye’deki üretim tesislerinde GMP standartlarında ürettiğimiz aşıları test etmiş oluyoruz.”
“YATIRIMLARLA AŞI ÜRETİM KAPASİTESİ ARTIRILABİLİR”
Varank, bilim insanları ve sıhhat çalışanlarının insanüstü bir çaba gösterdiklerine dikkati çekerek, klinik çalışmalardaki gönüllülere teşekkür etti. Merkezde Faz 1 çalışmaları süren inaktif aşı adayının 50 gönüllüsü bulunduğunu bildiren Varank, Faz 2 etabına da yaklaşık 250 gönüllüyle devam edileceğini belirtti.
Varank, COVID-19 Türkiye Platformu çatısı altında faz etabına geçilen aşı adaylarının özel dalda GMP sertifikalı tesislerce üretildiğinin altını çizerek, şunları söyledi:
“Bu aşılar dünya standartlarında üretilerek gönüllülere vuruluyor. İnaktif aşıyla ilgili Osman Hoca’mız Adıyaman’daki bir özel dal firmamız Vetal ile çalışıyor. Şayet bu inaktif aşı adayımız Faz 3’ü de tamamlayıp başarılı olursa Vetal’de üretilebilecek. VLP aşımızın da Nobel firmasında pilot üretimleri gerçekleşti. Şayet VLP aşısı da başarılı olursa o da Kocaeli’deki Nobel’de üretilecek. Bu özel kesim firmalarımız esasen bu alanda yatırımları olan güçlü firmalarımız. GMP sertifikalarını da aldıkları için çok kolay bir biçimde yüksek dozlarda bu aşıları üretip insanımıza ulaştırabilecek.”
Firmaların küçük yatırımlarla mevcut aşı üretim kapasitelerini süratlice artırabileceklerini anlatan Varank, Vetal’de 25 milyon, Nobel’de ise 50 milyon doz üretim kapasitesi olduğunu bildirdi.
“DİĞER ADENOVİRÜSLERE NAZARAN DAHA AVANTAJLI”
Varank daha sonra Ankara Üniversitesi Kanser Araştırma Enstitüsüne gerçekleştirdiği ziyarette, Rektör Prof. Dr. Necdet Ünüvar ile Enstitü Müdürü Prof. Dr. Hakan Akbulut’tan Kovid-19’a karşı geliştirilen adenovirüs temelli aşı adayına ait bilgi aldı.
Bu aşı adayının Sputnik V ile AstraZeneca aşılarıyla benzeri teknolojide olduğunu, Hakan Akbulut’un da üstün bir çaba gösterdiğini belirten Varank, şunları söz etti:
“Bu aşının pilot üretiminin yapıldığı tesiste Tekirdağ’da ne kadar kaldığını sordum, 95 gün orada bilfiil çalıştığını söyledi. Adenovirüs temelli aşımızın dünyadaki öbür bu teknolojideki aşılardan elbette farklılıkları var. Hocamızın aşısı virüsün 4 proteinini de kapsayacak halde tasarlanmış bir aşı. Hasebiyle daha faal olacağını düşünüyoruz. Hocamızın, daha az ziyanlı ya da beşere hiç ziyan vermeyecek, dünyada kullanılan öteki adenovirüslere nazaran daha avantajlı bir virüsü tercih ettiğini biliyoruz.”
Kelam konusu aşı adayının pilot üretiminin GMP kurallarında yerine getirildiğinden kelam eden Varank, “Hocamız Türkiye İlaç ve Tıbbi Aygıt Kurumuna (TİTCK) başvurusunu yaptı. Önümüzdeki hafta TİTCK’den bu aşının insan denemelerinin başlamasıyla ilgili sonucun çıkmasını bekliyoruz. Şayet sonuç çıkarsa Türkiye’de 2 inaktif, 1 VLP ve 1 adenovirüs temelli aşı adayında insan denemeleri evresinde olacağız.” dedi.
“SONBAHAR ÜZERE YERLİ AŞIMIZ ELDE EDİLEBİLECEK”
Varank, sene sonundan evvel Türkiye’nin kendi yerli ve ulusal teknolojileriyle geliştirdiği aşısını üretebilmesini hedeflediklerini söz ederek, “Aşı adaylarımızın faz çalışmalarında yeteri kadar istekli bulabilirsek ve aşı adaylarımızın sonuçları başarılı olursa sene sonundan evvel sonbahar üzere Türkiye’nin yerli ve ulusal aşısını elde edebileceğimize inanıyoruz.” diye konuştu.
“DENENMEMİŞ TEKNOLOJİLER İLE ÇALIŞILIYOR”
Türkiye’de farklı aşı teknolojilerinin çalışıldığına dikkati çeken Varank, en pratik ve verimli sonuçları veren aşı adaylarının seri üretime geçmesiyle ilgili Sıhhat Bakanlığının karar vereceğini lisana getirdi.
Varank, dünyada çalışılan tüm teknolojilerde ve dünyada denenmemiş teknolojilerde Türkiye’den bilim insanlarının çalıştığını vurgulayarak, “Platform altındaki hocalarımız bugün laboratuvarlarındalar, üretim tesislerindeler. Kâfi ki Türkiye kendi aşısını üretebilsin, hem Türkiye’ye hem de insanlığa şifa olabilecek başarıyı yakalasın diye büyük uğraş gösteriyorlar.” sözlerini kullandı. Faz çalışmaları devam eden aşı adaylarında istekli bulmayla ilgili bir sorun olmadığını belirten Varank, Faz 3 etabında 7 bin, 10 bin, 15 bin gönüllüye ulaşılması gerektiğini söyledi.
“SÜREÇLERİMİZ ŞEFFAF”
Kendisinin de aşı gönüllüsü olması, bu çalışmalardan televizyonlarda bahsetmesi ve yeni klinik araştırma merkezlerinin açılmasının tesiriyle vatandaşlarda gönüllülük şuurunun arttığına işaret eden Varank, birçok kişinin yerli aşı gönüllüsü olmak istediğini lisana getirdi.
Varank, aşıların ileriki klinik denemelerinde de istekli bulmakta sorun yaşanmayacağını düşündüğünü belirterek, diye konuştu.
KUDÜS AÇIKLAMASI: İSRAİL ZULMÜ YAŞANIYOR
Varank, ziyareti sonrasında yaptığı açıklamada, başta ülkenin huzur ve refahı için çalışan sıhhat işçisi, güvenlik güçleri ve bayram günü olmasına karşın ter döken işçiler olmak üzere tüm Türkiye’nin bayramını kutladı.
Salgın ve son günlerde Filistin’de yaşanan olaylar nedeniyle buruk bir bayram yaşanıldığına işaret eden Varank, “Şu an Kudüs’te siyonist İsrail’in büyük bir zulmü yaşanıyor. Orada Müslümanlar İsrail’in taarruzları altında bayramı geçiriyor. Hüznümüzü yaşıyoruz ve Türkiye olarak bilhassa diplomatik manada tüm dünyayı harekete geçirecek adımlar atmaya çalışıyoruz ancak bu bizim içimizi soğutmuyor. Artık beşerler kınamanın ötesinde bir şeyler bekliyorlar.” diye konuştu.
Varank, İsrail’in bölgedeki zulmünün yıllardır devam ettiğini vurgulayarak kelamlarını şöyle tamamladı:
“Hem toprakların asıl sahibi Filistinliler meskenlerinden atılıyorlar, çoluk çocuk demeden şehit ediliyorlar hem de tüm dünyanın pahası ve Müslümanların en kutsal mabetlerinden olan Harem bölgesinde İsrail’in hücumları yaşanıyor. İnşallah Rabbimizden niyazımız, bundan sonra tüm dünyadaki mazlumların felaha ereceği ramazanları ve bayramları bizlere yaşatmasıdır.”
