Kolon kanseri ortalama her 2 bin bireyde bir görülür. Ömür uzunluğu bu kanser tipine yakalanma riski ortalama yüzde 5’tir. Hastalık sıklıkla 50 yaş üzeri şahıslarda ve her iki cinste emsal oranlarda görülür. Erkeklerde prostat kanseri ve akciğer kanserini takiben üçüncü sırada, bayanlarda ise göğüs kanseri ve akciğer kanserini takiben yeniden üçüncü sırada görülmektedir. Pendik Medipol Üniversitesi Hastanesi, Genel Cerrahi ve Cerrahi Onkoloji Kısmından Prof. Dr. İlker Sücüllü, 1-7 Nisan Ulusal Kanser Haftasına ait yaptığı açıklamada kolon kanserine dikkati çekti.
“BU FAKTÖRLER RİSKİ ARTIRIYOR”
Kalın bağırsak kanserlerinin gelişmesinin yıllar içerisinde gerçekleştiğine değinen Prof. Dr. Sücüllü, şöyle devam etti: “Hastalık çoğunlukla bağırsak içindeki polip ismi verilen uygun huylu urlardan gelişir. Bir polipten kanser gelişimine kadar geçmesi gereken mühlet ekseriyetle 5-7 yıl civarındadır. Bu mühlet bizlere hastalığın polip evresinde iken tanınmasına ve tedavi edilmesine imkan sağlar. Kanser gelişimi sonrasında hastalık, öncelikle bağırsak duvar katmanlarının içerisine daha sonra da lenf bezlerine ve komşu-uzak organlara yayılım yapar. Bilhassa 50 yaş üstü, ailesinde kalın bağırsak kanseri olanlar, genetik polipozis hastalığı olanlar, liften çok yüksek kalorili diyetle beslenenler, kalın bağırsak polipleri yahut kanseri olan bireyler, yumurtalık, rahim yahut göğüs kanseri hikayesi olanlar, ülseratif kolit ve Crohn hastalığı üzere 10 yıldan uzun müddet iltihabi bağırsak hastalığı olanlar risk grubundadır. Ayrıyeten obezite, idman yapmamak, şeker hastalığı, sigara ve çok alkol kullanmak, her gün nizamlı kırmızı et tüketimi, riski artıran faktörlerdendir. Tüm bu datalara karşın kalın bağırsak ve rektum kanseri gelişen şahısların yüzde 75’inde hiçbir risk faktörü belirlenmedi. Bu nedenle 50 yaş ve üzerinde hiçbir risk faktörü ya da belirtisi bulunmayan bireylerin bile kolonoskopiyle denetim edilmesi öneriliyor.”
“ERKEN TEŞHİS İÇİN KOLONOSKOPİ ŞART”
Prof. Dr. Sücüllü, kalın bağırsak kanserine yakalanmamak için alınması gerek tedbirleri şu formda sıraladı: “Düzenli olarak 50 yaştan itibaren yılda bir defa yapılacak dışkıda bâtın kan testi muhtemel bir tümörün erken habercisi olması açısından kıymet arz ediyor. Dışkıda bilinmeyen kan testi pratik uygulanabilirliği ve maliyeti açısından birçok ülkede toplum taramasında faal bir biçimde kullanılıyor. Kansere karşı alınacak tedbirler ortasında vurgulanması gereken en kıymetli teşhis tıpkı vakitte tedavi aracı kolonoskopi uygulamalarıdır. Kolonoskopi ile yalnızca tümörün teşhisinin konulması değil birebir vakitte polip evresinde iken tespiti ve tekrar kolonoskopik olarak çıkarılması ile tedavisi de yapılabiliyor. Bu nedenle 50 yaşına ulaşmış olan bireylerin, hiçbir şikâyeti olmasa bile kolonoskopi ile denetim edilmesi öneriliyor. Ailede kalın bağırsak polipi yahut kanseri hikayesi olanların riskinin daha fazla olması açısından bu bahiste daha hassas olması gerekirse genetik danışmanlık alması tavsiye edilir. Sistemli olarak haftada en az 3 gün 30-60 dakika ortası spor yapılması, folik asit, kalsiyum ve D vitamini destekleri, sigara içilmemesi, posalı besin ile beslenmenin artırılması, kırmızı etten güçlü diyet yerine Akdeniz mutfağının tercih edilmesi, meyve-sebze-yoğurt tüketiminin artırılması kalın bağırsak kanser gelişimi riskini kıymetli oranda azaltıyor.”
“EN AKTİF TEDAVİ LAPAROSKOPİK YAHUT ROBOTİK CERRAHİDE”
Kalın bağırsak kanserinin en aktif tedavisinin cerrahi sistem olduğuna işaret eden Prof. Dr. Sücüllü, “Kanser tanısı konduktan çabucak sonra hastanın durumu ve tedavi planlaması, için de Onkoloji ve Radyasyon Onkolojisi üzere branşların da bulunduğu multidisipliner toplantılarda alınacak kararlar ile planlanır. Ameliyat açık cerrahi, laparoskopik cerrahi yahut robotik cerrahi usullerinden birisi ile gerçekleştirilebilir. Cerrahideki hedef tümörün inançlı cerrahi sonlar içerisinde etrafındaki komşu tüm lenf bezleri ile çıkartılmasıdır. Cerrahi tedavi sonrasında hastanın durumu yeniden tıpkı şura tarafından tartışılarak sonraki takip-tedavi protokolleri (kemoterapi, radyoterapi vs.) belirlenir” dedi.
