Resmi ziyaret için Türkiye’de bulunan İrlanda Dışişleri ve Savunma Bakanı Simon Coveney, Türkiye ile ikili münasebetleri ve İrlanda’nın NATO üyelik başvurusu ihtimalini kıymetlendirdi.
Türkiye ile İrlanda’nın ticaret hacminin 2021’de 1.7 milyar dolarla tarihindeki en yüksek düzeye yükseldiğine işaret eden Coveney, fakat tarafların sahip olduğu potansiyelin bu ölçünün çok üzerinde olduğunu vurguladı. İrlandalıların tatil için en çok tercih ettikleri 5. ülkenin Türkiye olduğunu aktaran Coveney, ticaretin yanı sıra öğrenci değişimi, üniversiteler ortası ortak araştırma programları üzere alanları da kapsayan iş birliğinin her iki ülke için de hayli yararlı olacağı değerlendirmesinde bulundu.
Coveney, Türkiye’nin gelecek devirde Avrupa Birliği (AB) ile olan ilgilerinde gelişme kaydedilebileceğini belirterek epey istikrarsız ve çatışmaların görüldüğü bir devirde iş birliğinin problemlerin tahlilinde çok ehemmiyet taşıdığını söyledi.
‘Askeri tertiplere karşı bağlantısızlık durumumuzu koruyacağız’
Coveney, İrlanda’nın NATO’ya üyelik başvurusu yapan ülkeleri takip edip etmeyeceğine ait soruya şu karşılığı verdi:
‘İngilizlerin ‘Kuzey İrlanda Protokolü’nü tek taraflı değiştiren yasa teklifi yasa dışı’
Coveney, geçen hafta İngiliz Hükümeti tarafından alınan ‘Kuzey İrlanda Protokolü’ hakkındaki kararı ‘hukuki olarak illegal’ olarak nitelendirirken, kararın İrlanda, AB ve hatta ABD tarafından reaksiyonla karşılandığını söyledi.
İngiliz hükümeti, Birleşik Krallık’ın modülü olan Kuzey İrlanda ile AB üyesi İrlanda Cumhuriyeti ortasındaki ticareti düzenleyen Kuzey İrlanda Protokolü’nün tek taraflı değiştirilmesini öngören yasa tasarısını geçen hafta parlamentoya sunmuştu. Coveney, İngiliz hükümetinin yasa teklifine ait olarak, “İngiliz hükümetinin teklifinin ‘yasa dışı’ olduğunu söyleyebilirim. Milletlerarası hukuka nazaran yalnızca birkaç yıl evvel imzaladıkları memleketler arası bir muahedenin kıymetli ögelerini bir kenara bırakmayı teklif ediyorlar. Bence bunu yapmayı seçmeleri çok üzücü. İngiliz hükümetinin kendi siyasi ve iç sebepleriyle memleketler arası hukuku kasıtlı olarak ihlal etmesinin, dünyanın geri kalanına verilen çok makus bir işaret olduğunu düşünüyorum” dedi.
Katolikler, İngiltere ile birlik yanlısı Protestanlar ortasındaki savaşı sona erdiren Belfast Mutabakatı’na referans veren Coveney, “25 yıl evvelki barış muahedesinden bu yana İrlanda adasının kuzeyi ve güneyi ortasında fiziki bir kara hududu bulunmuyor, yine o günlere dönmek istemeyiz” şeklinde konuştu.
‘İrlanda ve Kuzey İrlanda’nın birleşmesi önceliklerimiz ortasında bulunmuyor’
İrlanda’nın Kuzey İrlanda ile birleşme ihtimaline ait soru üzerine Coveney, kısa vadede kendisinin İrlanda ve İngiltere ortasında yıpranan bağların onarılmasına konsantre olduğunu vurgulayarak, orta ve uzun vadede bahsin Kuzey İrlanda’daki insanların tercihleri doğrultusunda yine tartışılmaya açılmasının ‘meşru’ olacağını söyledi. Coveney bahisle ilgili olarak “Kuzey İrlanda’da çoğunluk Kuzey İrlanda’nın anayasal statüsünü değiştirmek isterse, o vakit insanların oy kullanması için bir referandum düzenlenebilir. Benim şu anki önceliklerimin, Brexit ile ilgili ortaya çıkan meseleleri çözmek, Kuzey İrlanda’daki topluluklar ve siyasi önderler ortasındaki itimadı yine inşa etmeye çalışmak, Dublin ve Londra ortasındaki itimadı yine inşa etmeye çalışmak olduğunu söyleyebilirim” dedi.