TBMM Genel Konseyi’nden geçen 18 unsurluk Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Kanunu, Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girdi.
ADAYLAR HAKKINDA SORUŞTURMA VE ARAŞTIRMA
Kamuya birinci sefer alınacaklara ait güvenlik soruşturması kriterleri belirleniyor. Buna nazaran; güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasının yapılmasına ve elde edilecek bilgilerin kullanılmasına ait temel prensiplerin, kimler hakkında yapılacağı, araştırma konusu edilecek bilgi ve evrakların neler olduğu, bu bilgilerin ne biçimde kullanılacağı, hangi mercilerin soruşturma ve araştırma yapacağı, bilgi güvenliği ile bilgilerin saklanma ve silinme mühletleri yine düzenleniyor.
GÜVENLİK VE ARŞİV SORUŞTURMASI BİRLİKTE YAPILACAKLAR
Kelam konusu kanunda ‘güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması birlikte yapılacaklar’ da şöyle sıralandı:
“Kurum ve kuruluşlarda, yetkili olmayan bireylerin bilgi sahibi olmaları halinde devlet güvenliğinin, ulusal varlığın ve bütünlüğün, iç ve dış menfaatlerin ziyan görebileceği yahut tehlikeye düşebileceği bilgi ve dokümanların bulunduğu saklılık dereceli üniteler, Ulusal Savunma Bakanlığı, Genelkurmay Başkanlığı, jandarma, emniyet, kıyı güvenlik ve istihbarat teşkilatlarında çalıştırılacak kamu çalışanı, ceza infaz kurumları ve tutukevlerinde çalışacak işçi, üst kademe kamu yöneticileri, özel kanunları uyarınca güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasına tabi tutulan bireyler, ulusal güvenlik açısından stratejik ehemmiyeti haiz ünite, proje, tesis, hizmetlerde statüsü yahut çalıştırma haline bağlı olmaksızın istihdam edilenler.”
ÖĞRETMENLER DE DAHİL OLACAK
Düzenleme ile güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması birlikte yapılacaklar kapsamına, kamu kurum ve kuruluşlarında çalışacak öğretmenler de dahil edildi. Teklifle, arşiv araştırmasının kapsamı ile güvenlik soruşturması kapsamında bakılacak mevzular da tekrar düzenleniyor. Arşiv araştırması; kişinin isimli sicil kaydının, kişinin kolluk kuvvetlerince hala aranıp aranmadığının, kişi hakkında rastgele bir tahdit bulunup bulunmadığının, kişi hakkında katılaşmış mahkeme kararları ve Ceza Muhakemesi Kanunu’nun ilgili kararları kapsamında alınan kararlar ile kişi hakkında devam eden yahut sonuçlanmış olan soruşturma ya da kovuşturmalar kapsamındaki olguların, hakkında kamu misyonundan çıkarılma ya da katılaşmış memurluktan çıkarma cezası olup olmadığının mevcut kayıtlardan tespit edilmesini kapsayacak.
Güvenlik soruşturması ise arşiv araştırmasındaki bahislere ek olarak kişinin; misyonun gerektirdiği niteliklerle ilgili kolluk kuvvetleri ve istihbarat ünitelerindeki olgusal datalarının, yabancı devlet kurumları ve yabancılarla ilişiğinin, terör örgütleri yahut kabahat işlemek maksadıyla kurulan örgütlerle hareket birliği, irtibat ve iltisak içinde olup olmadığının, mevcut kayıtlardan ve kişinin vazifesine yansıyacak konuların kontrole elverişli olacak sistemlerle yerinden araştırılmak suretiyle tespit edilmesini içerecek.
SORUŞTURMAYI MİT VE KOLLUK KUVVETLERİ YAPACAK
Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması MİT, EGM ve mahalli mülki yönetim amirliklerince yapılacak. Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması yapmakla misyonlu üniteler, kendilerine iletilen taleple hudutlu olarak güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması kapsamında bakanlıklar, kamu kurum ve kuruluşları arşivlerinden, elektronik bilgi süreç merkezlerinden gerekli bilgi ve evrakları, kişi hakkında mutlaklaşmış mahkeme kararlarını, Ceza Muhakemesi Kanunu kapsamında alınan kararlar ile kişi hakkında devam eden yahut sonuçlanmış soruşturma ya da kovuşturmalar kapsamındaki olguları almaya yetkili olacak.
Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması yapmakla misyonlu ünitelerde yetkilendirilmiş işçi, hukuka alışılmamış olarak elektronik ortamda yahut bilgisayar loglarında ferdî bilgilerle ilgili sorgulama yapamayacak, log kayıtlarını değiştiremeyecek yahut silemeyecek. Bu formda elde edilen bilgileri paylaşamayacak yahut yayın yoluyla duyuramayacak. Vazifesi gereği öğrendiği yahut edindiği ferdî bilgi yahut evrakları yetkisiz şahıslarla paylaşamayacak ya da basın ve yayın kuruluşlarına yahut başka bağlantı kanallarına veremeyecek. Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması yapmakla misyonlu üniteler tarafından bu bahislere ait gerekli önlemler alınacak.
