Toplum tarafından pek bilinmeyen bir hastalık olan olağan basınçlı hidrosefali; günlük hayatta aktivitelere ilgi kaybı, unutkanlık, rutin vazifeleri tamamlamada zahmet üzere belirtilerle kendini gösteriyor ve ekseriyetle Alzheimer ve Parkinson ile karıştırılıyor.
Pek bilinmeyen bu hastalık hakkında bilgi veren Beyin ve Hudut Hastalıkları Uzmanı Op. Dr. Burak Kınalı, hastalığın belirtilerini ve tedavi usullerini anlattı.
OLAĞAN BASINÇLI HİDROSEFALİ NEDİR?
Olağan basınçlı hidrosefali, omurilik sıvısının, beynin vetriküllerinde (sıvı dolu odalarında) biriktiği bir hastalıktır. Beyindeki sıvı dolu odalar, çok beyin omurilik sıvısı ile genişledikçe, yanındaki beyin dokusunu bozabilmekte ve ziyan verebilmektedir. Bu durum yürüme zorluğu, düşünme ve muhakeme ile ilgili sıkıntılara, ayrıyeten mesane denetiminin kaybına yol açabilmektedir.
Öncelikle 60’lı ve 70’li yaşlarındaki insanları tesirler. Hidrosefali Derneği, yaklaşık yedi yüz bin yetişkinin olağan basınçlı hidrosefali olduğunu iddia ediyor. Lakin çoklukla Alzheimer yahut Parkinson hastalığı olarak yanlış teşhis ediliyor. Aslında, hastalığı olan bireylerin yüzde 20’sinden daha azı uygun biçimde teşhis edilir.
Hastalığın tanısı yüzde 20 oranında. Kimi yurtdışı kaynaklara nazaran her bin bireyden iki yahut üçünde olağan basınçlı hidrosefali olduğu iddia ediliyor. Ancak bu bireylerin yüzde 20’den azına uygun bir teşhis konulabiliyor. Uygun tanısal testler yapılmadığında sıklıkla Alzheimer hastalığı, Parkinson hastalığı, felç yahut öbür hudut sistemi hastalıkları olarak yanlış teşhis ediliyor. Bazen belirtileri yaşlanmanın bir sonucu olarak görülse de bu hastalık direkt tedavi yoluyla iyileştirilebilen bir hastalıktır.
HİDROSEFALİ NEDEN ORTAYA ÇIKAR?
Olağan basınçlı hidrosefali hadiselerinin birçoklarının nasıl geliştiği bilinmediğini bilinmiyor. Bunlar birincil cins hadiselerdir. Bir nedene bağlı olarak geliştiğinde ise ikincil cins olarak isimlendirilir. Bu hastalığa yol açan kimi nedenler; baş travması, baş cerrahisi, beyin kanaması, tümör yahut kistler, ameliyat sırasında kanama, menenjit ve öteki beyin enfeksiyonlarıdır. Birtakım şahıslarda hidrosefali doğuştan görülmekte ve hayatın son periyotlarına kadar belirti vermemektedir. Bu stil gelişen hidrosefali hastalığının tespiti tomografi ve MR üzere taramalarla tesadüfen ortaya çıkmaktadır.
HİDROSEFALİ BELİRTİLERİ
Birinci ortaya çıkan semptom yürüme bozuklukları olabilir. Dengesizlik kaynaklı ayakta duramama yahut yürüyememe biçiminde kendini gösterir. Yürüme bozukluğu tipik olarak yavaş, kısa adımlı, ekseriyetle geniş tabanlı ve karışıktır. Hastalar bu durumu ayrıyeten güya yere çekiliyormuş üzere tanımlayabilirler.
Hidrosefali belirtileri ortasında ayrıyeten; günlük aktivitelere ilgi kaybı, unutkanlık, rutin vazifeleri tamamlamada zahmet ve kısa müddetli hafıza kaybını içeren hafif demans (bunama başlangıcı), niyet süreçlerinin genel olarak yavaşlaması, ilgisizlik, bozulmuş planlama ve karar verme, azalan konsantrasyon ve kişilik ve davranıştaki değişiklikleri içeren düşünme hünerlerinde azalma, hastalıkta yürüme zahmeti ve bilişsel gerilemeden biraz daha geç ortaya çıkma eğiliminde olan mesane denetiminin kaybı sayılabilir.
HİDROSEFALİ TEDAVİSİ
Klinik ve radyolojik değerlendirmelerle olağan basınçlı hidrosefali ön tanısı alan hastalarda bel bölgesinden (lomber ponksiyon) beyin omurilik sıvısının çıkarılmasının teşhiste değerli yeri vardır. Klasik tedavide, Beyin Omurilik Sıvısını beyinden bedenin öbür bir kısmına yönlendiren bir şant, cerrahi olarak yerleştirilir. Buna alternatif olarak uygun hastalarda hidrosefalinin endoskopik tedavisi yapılabilir. Belirtilen bulguların varlığında mutlak suretle teşhis ve tedavide geç kalmamak ismine kesinlikle bir beyin cerrahisi uzmanına başvurmak sıhhatiniz için büyük değer taşır’.
