Karabük Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ersin Çelikbaş başkanlığında 2003’te başlatılan hafriyat çalışmaları, yılın 12 ayı aralıksız devam ediyor.
Geçen yıl ortaya çıkartılan kare planlı bir yapıda devam eden kazılardaki bir kaya parçasında “Kurtarıcı Asklepios’a Ailios Deiotaros sundu” sözü bulunan bir yazıt bulundu.
“Asklepios antik periyotta sıhhat tanrısıdır”
AA’da yer alan habere nazaran; Doç. Dr. Çelikbaş,yazıtın Hadrianaupolis ve Karadeniz arkeolojisi açısından çok değerli olduğunu söyledi.
Çelikbaş, “Yazıtta, ‘Kurtarıcı Asklepios’a Ailios Deiotaros sundu’ yazıyor. Burada Asklepios’un varlığını varsayım ediyorduk ancak yazıtın çıkmasıyla artık Hadrianaupolis’te Asklepios kültürünün varlığını net bir biçimde tespit etmiş olduk. Asklepios antik periyotta sıhhat rabbidir. Asklepios kültürünün olduğu yerlerde çoklukla şifahaneler yani antik periyodun hastaneleri bulunur” diye konuştu.
“İlk kere tespit edildi”
Antik periyodun şifahanelerinin Bergama’da ve Allianoi’de görüldüğüne dikkati çeken Çelikbaş, şöyle devam etti: “Karadeniz’de Asklepios kültürünün birinci kez tespit edildiğini söyleyebiliriz. Hadrianaupolis’in kendi basmış olduğu sikkelerde ilah Asklepios figürlerini görmüştük. Sikkelerdeki figürler bir yerdeki kültür varlığını yüzde yüz söz etmez. Bir adak sütununda patera ve yılanları görmüştük. Bunun Asklepios ile ilişkili olduğunu düşünmüştük ancak yazıtın çıkması ile Hadrianaupolis’te sahiden bir Asklepios kültürünün olduğunu net bir formda ortaya koydu.”
“Roma devrinin en kıymetli kült merkezlerinden”
Hadrianaupolis’in hudutları içinde Akkaya termal kaynağının olduğunu hatırlatan Çelikbaş, “Genellikle Asklepioslar sıcak su kaynaklarının etrafında olur. Akkaya termal kaynağının yakınında olması Asklepios kültürünün burada olmasındaki en büyük neden olarak karşımıza çıkıyor. Hadrianaupolis, antik periyodun, bilhassa Roma periyodunun en kıymetli kült merkezlerinden olduğunu söyleyebiliriz.” tabirlerini kullandı.
Yazıtın milattan sonra 2. yüzyıla ilişkin olduğunu belirten Çelikbaş, “Bu da erken imparatorluk periyodu demek. Hadrianaupolis’in hakikaten erken imparatorluk periyodunda değerli bir Roma kenti ve bir kült merkezi olduğunu söyleyebiliriz” dedi.
Hadrianaupolis
Milattan evvel 1’inci yüzyılda kurulan ve milattan sonra 8’inci yüzyıla kadar yerleşim yeri olarak kullanılan antik kent, ilçenin 3 kilometre batısında yer alıyor. Hadrianaupolis Antik Kentinde, İncil’de ismi geçen ırmaklar Geon, Phison, Tigris ve Euphrates’un yer aldığı, at, fil, panter, geyik ve grifon (sanat tarihinde görülen karışık bir hayvana verilen isim) üzere birçok hayvanın tasvir edildiği kiliselerin tabanındaki mozaiklerle ünlenen ve bu nedenle “Karadeniz’in Zeugması” formunda isimlendirilen antik kentte, şimdiye kadar iki hamam, iki kilise, bir savunma yapısı, kaya mezarları, tiyatro, bir kemerli ve kubbeli yapı, anıtsal kültik niş, sur, villa, başka anıtsal binalar ile birtakım kült alanları üzere yapılar bulundu.