Kamuya birinci kere atanacaklar için güvenlik soruşturması öngören kanun teklifi, Meclis Genel Şurası’nda geçtiğimiz günlerde yapılan oylamada reddedilmişti.
Meclis, bu hafta güvenlik soruşturması teklifi mesaisine kaldığı yerden devam ediyor.
Teklifin kabul edilen unsurlarıyla, güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasının yapılmasına ve elde edilecek dataların kullanılmasına ait temel unsurlar, kimler hakkında yapılacağı, araştırma konusu edilecek bilgi ve dokümanların neler olduğu, bu bilgilerin ne formda kullanılacağı, hangi mercilerin soruşturma ve araştırma yapacağı, kıymetlendirme kurulu, data güvenliği ile dataların saklanma ve silinme müddetleri yine düzenleniyor.
Buna nazaran, güvenlik soruşturması yahut arşiv araştırması sonucunda elde edilen şahsî dataların vazifeye atanma istikametinden değerlendirildiği Kıymetlendirme Komitesi oluşturulacak.
HAKKINDA GÜVENLİK SORUŞTURMASI YAPILACAKLAR
Arşiv araştırması, statüsü yahut çalıştırma biçimine bağlı olmaksızın birinci sefer yahut tekrar memuriyete veyahut kamu misyonuna atanacaklar hakkında yapılacak.
Teklifte, “güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması birlikte yapılacaklar” şu biçimde sıralanıyor;
– Kurum ve kuruluşlarda, yetkili olmayan şahısların bilgi sahibi olmaları halinde devlet güvenliğinin, ulusal varlığın ve bütünlüğün, iç ve dış menfaatlerin ziyan görebileceği yahut tehlikeye düşebileceği bilgi ve evrakların bulunduğu kapalılık dereceli üniteler,
– Ulusal Savunma Bakanlığı, Genelkurmay Başkanlığı, jandarma, emniyet, kıyı güvenlik ve istihbarat teşkilatlarında çalıştırılacak kamu çalışanı,
– Ceza infaz kurumları ve tutukevlerinde çalışacak işçi,
– Üst kademe kamu yöneticileri,
– Özel kanunları uyarınca güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasına tabi tutulan bireyler,
– Ulusal güvenlik açısından stratejik kıymeti haiz ünite, proje, tesis, hizmetlerde statüsü yahut çalıştırma haline bağlı olmaksızın istihdam edilenler.”
ÖĞRETMENLER DE DAHİL EDİLDİ
Kabul edilen önergeyle, “güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması birlikte yapılacaklar” kapsamına, kamu kurum ve kuruluşlarında çalışacak öğretmenler de dahil edildi.
SORUŞTURMANIN KAPSAMI
Teklifle, arşiv araştırmasının kapsamı ile güvenlik soruşturması kapsamında bakılacak mevzular da yine düzenleniyor.
Arşiv araştırması, kişinin isimli sicil kaydının, kişinin kolluk kuvvetlerince hala aranıp aranmadığının, kişi hakkında rastgele bir tahdit bulunup bulunmadığının, kişi hakkında katılaşmış mahkeme kararları ve Ceza Muhakemesi Kanunu’nun ilgili kararları kapsamında alınan kararlar ile kişi hakkında devam eden yahut sonuçlanmış olan soruşturma ya da kovuşturmalar kapsamındaki olguların, hakkında kamu misyonundan çıkarılma ya da katılaşmış memurluktan çıkarma cezası olup olmadığının mevcut kayıtlardan tespit edilmesini kapsayacak.
Güvenlik soruşturması ise arşiv araştırmasındaki mevzulara ek olarak kişinin; misyonun gerektirdiği niteliklerle ilgili kolluk kuvvetleri ve istihbarat ünitelerindeki olgusal bilgilerinin, yabancı devlet kurumları ve yabancılarla ilişiğinin, terör örgütleri yahut hata işlemek maksadıyla kurulan örgütlerle aksiyon birliği, irtibat ve iltisak içinde olup olmadığının, mevcut kayıtlardan ve kişinin misyonuna yansıyacak konuların kontrole elverişli olacak tekniklerle yerinden araştırılmak suretiyle tespit edilmesini içerecek.
Genel Heyette kabul edilen önergeyle, “güvenlik soruşturmasına misyonun gerektirdiği niteliklere tesiri istikametiyle kişinin eşi ile birinci derece kan ve sıhri hısımlarını” dahil eden karar tekliften çıkarıldı.
MİT, EGM VE MÜLKÜ YÖNETİM AMİRLİKLERİ YAPACAK
Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması Ulusal İstihbarat Teşkilatı Başkanlığı, Emniyet Genel Müdürlüğü ve mahalli mülki yönetim amirliklerince yapılacak.
Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması yapmakla vazifeli üniteler, kendilerine iletilen taleple hudutlu olarak güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması kapsamında bakanlıklar, kamu kurum ve kuruluşları arşivlerinden, elektronik bilgi süreç merkezlerinden gerekli bilgi ve evrakları, kişi hakkında katılaşmış mahkeme kararlarını, Ceza Muhakemesi Kanunu kapsamında alınan kararlar ile kişi hakkında devam eden yahut sonuçlanmış soruşturma ya da kovuşturmalar kapsamındaki olguları almaya yetkili olacak.
Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması yapmakla misyonlu ünitelerde yetkilendirilmiş işçi, hukuka muhalif olarak elektronik ortamda yahut bilgisayar loglarında ferdî datalarla ilgili sorgulama yapamayacak, log kayıtlarını değiştiremeyecek yahut silemeyecek.
Bu biçimde elde edilen bilgileri paylaşamayacak yahut yayın yoluyla duyuramayacak. Misyonu gereği öğrendiği yahut edindiği ferdî bilgi yahut evrakları yetkisiz bireylerle paylaşamayacak ya da basın ve yayın kuruluşlarına yahut öteki bağlantı kanallarına veremeyecek. Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması yapmakla vazifeli üniteler tarafından bu bahislere ait gerekli önlemler alınacak.
KIYMETLENDİRME KURULU KURULACAK
Yaptırılan güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması sonucunda elde edilen dataların kıymetlendirilmesi hedefiyle Kıymetlendirme Kurulu kurulacak.
Kıymetlendirme Komitesi, Cumhurbaşkanlığında İdari İşler Lideri’nin görevlendireceği bir üst kademe yöneticisinin, TBMM Başkanlığı’nda genel sekreter yardımcısının, bakanlıklarda bakan yardımcısının, öbür kamu kurum ve kuruluşlarında en üst yöneticinin görevlendireceği bir üst kademe yöneticisinin, üniversitelerde rektör yardımcısının, valiliklerde vali yardımcısının başkanlığında, teftiş/denetim, işçi ve hukuk üniteleri ile uygun görülecek başka ünitelerden birer üyenin iştirakiyle lider dahil en az 5 bireyden ve tek sayıda olacak halde oluşturulacak.
Ulusal güvenlik açısından stratejik ehemmiyeti haiz ünite, proje, tesis ve hizmetlerde istihdam edilecekler hakkındaki kıymetlendirme, ilgili bakanlık ya da kamu kurumları bünyesindeki kıymetlendirme komitesince yapılacak.
Memuriyet yahut kamu misyonlarına uygunluğunun değerlendirilmesini sağlayacak yorum içermeyen olgusal bilgiler, güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması yapmakla vazifeli ünitelerce ilgili kurum ve kuruluş bünyesinde kurulan Kıymetlendirme Komitesine iletilecek.
SORUŞTURMALARDA NEYE DAYANILACAK
Kıymetlendirme Komitesi, kendisine iletilen datalara ait objektif ve gerekçeli değerlendirmelerini yazılı olarak atamaya yetkili amire iletecek. Mahkemeler tarafından istenildiğinde bu bilgiler sunulacak.
Meclis Başkanvekili Nimetullah Erdoğmuş, birinci kısımdaki unsurların kabul edilmesinin akabinde birleşimi saat 14.00’te toplanmak üzere kapattı.
