Cemil Süleyman’ın Bükreş ziyaretinden…
Fecr-i Âti topluluğunun en tesirli isimlerinden Cemil Süleyman, Almanya’ya sipariş edilen yolcu gemilerini almak üzere gönderilen mürettebatın tabibi olarak görevlendirilmiştir.
Süleyman bu emelle 1939’da Avrupa’nın ve hasebiyle dünyanın da mukadderatını değiştiren savaştan çabucak önce- kısa periyodik bir Avrupa seyahatine çıkan kaleme aldığı seyahat notları, edebî lisanı, keskin zekâsı ve güçlü müşahede yeteneğiyle birleşince sıradan bir seyahat günlüğü olmaktan çıkıp, II. Dünya Savaşı öncesi Avrupa’nın nabzını tutan, okuması harikulade keyifli bir seyahatnameye dönüşür.
Romanya’dan başlayan yolculuk
Cemil Süleyman’ın bindiği tren bizi evvel Romanya’ya götürür, orada insanların ufuktabeliren savaşa karşı kayıtsızlığına şaşıran müellif, bir sonraki durağı Polonya’da ise Almanyaile Polonya ortasında kalan, her iki tarafın da üzerinde hak tez ettiği ve uğruna savaşnoktasına geldikleri Danzig sıkıntısının gündeme hâkim olduğuna şahit olur.
Polonya halkı savaş ihtimalini çoktan göze almıştır ve bu uğurda canını vermeye hazırdır. Ardındanyolculuğuna gemiyle devam eden müellif, ziyaret ettiği ülkeler ortasında savaş havasını tahminen deen ağır halde Almanya’da hisseder.
Bir donanmanın tatbikatı
Friedrichstraze’den sert adımlarla geçerek gösteriyapan askerler, top ve cephane dolu yüzlerce vagonun sevkiyatı, besin fiyatlarında görülenkayda bedel artış, yiyecek kıtlığı ve nihayetinde Yahudi vatandaşlara gerisi arkasına getirilenyasaklar… Tüm bunlara birinci elden tanıklık eden Cemil Süleyman, Avrupa’daki son durağıHollanda’da ise hava donanmasının tatbikatına rast gelir.
Sayfa: 208
Bütün kıtaya sirayet eden bir savaş
Böylece başlamak üzere olan II.Dünya Savaşı’nın bütün kıtaya sirayet eden havasını teneffüs etme imkânı bulur. müellif, Bukıymetli müşahedeleri kendi deneyimlerinin imbiğinden geçiren Cemil Süleyman gerçekçitespitlerle devrin Avrupası’nı gözler önüne serer.