Ulusal Uzay Programı ile uzay çalışmalarında çıtayı yükselten Türkiye, Doğu Anadolu Gözlemevi’nin inşasında sona yaklaştı.
Türkiye Uzay Ajansı (TUA) Uzay Bilimleri Daire Lideri İbrahim Küçük, bittiğinde Türkiye’nin en büyük teleskobu olacak Doğu Anadolu Gözlemevi için yurt dışından birçok proje teklifi geldiğini bildirdi.
BİRİNCİ IŞIK 2022’DE ALINACAK
Bunları gözleyebilmek için Türkiye’de hayata geçirilen gözlemevlerinden bahseden Küçük, şöyle konuştu:
“Bu gözlemevlerinin kendine has özellikleri var. Farklı dalga uzunlukları yada farklı spektrumlarda müşahedeleri tanımlıyoruz. Doğu Anadolu Gözlemevi, Erzurum’da. Şu anda bitmek üzere, 4 metrelik bir kırmızıöte teleskobumuz olacak. Önümüzdeki sene birinci ışığı almayı hedefliyoruz. Büyük bir yatırım. Ortadaki Antalya’da Bakırlıtepe’de TÜBİTAK Ulusal Gözlemevi’nin teleskopları. Optik dalga uzunluklarında müşahedeler yapıyoruz.
“TÜRKİYE BU HUSUSTA UZMAN”
Oburu de Erciyes Üniversitesinin Astronomi ve Uzay Bilimleri Gözlemevi Uygulama ve Araştırma Merkezindeki radyo teleskobu. Yani soldan başlarsak kırmızıöte, ortada görsel bölge, en sağda da radyo bölgede yetkinliklerimiz var. Radyo bölgede daha da ileri safhalarda yetkinliklerimiz artacak fakat TÜBİTAK Ulusal Gözlemevi’nin yetkinliğine bakarsanız neredeyse 30-40 yıldır Türkiye bu hususta uzman. Kırmızıöte bölgesinde de önümüzdeki yıldan itibaren kendi teleskoplarımızla müşahedeler yapacağız.”
“ŞU AN BİLE YURT DIŞINDAN PROJELER YAĞIYOR”
Sunumun akabinde iştirakçilerin sorularını yanıtlayan Küçük, Doğu Anadolu Gözlemevi ile ilgili detayların sorulması üzerine, şunları kaydetti:
“Türkiye’nin en büyük teleskobu olacak. Münasebetiyle biz birden teğe sınıf atlamış olacağız bu mevzuda. Şu an binalar bitti, teleskobun kendisi aşağıda Erzurum’da 3 bin 400 metreye çıkmayı bekliyor hava koşulları ve pandemi nedeniyle. Ayna Rusya’dan gelecek. Bunlar birleştirildiği vakit faaliyete başlayacak fakat şu an bile projeler yağıyor yurt dışından. Tüm dünyadan, ‘Biz faaliyete geçtiği vakit şu şu projeleri yapmak istiyoruz’ diye. Türkiye’den bunları alıyoruz. Şu anda mesela çalışmaya başladı diyebiliriz. Birinci ışığı aldığımızdan itibaren Türkiye sahiden bu manada, bilim ve astronomi manasında çağ atlamış olacak.”
“BU YETKİNLİĞE SAHİBİZ”
Küçük, Türkiye’nin panoramasına bakıldığında çabucak hemen bütün coğrafyayı kapsayacak bir teleskop ağları bulunduğunu tabir etti.
Öte yandan, Türkiye’nin uzay seyahatinde uydu sürecinin 1994’lü yıllarda başladığını anımsatan Küçük, şöyle devam etti:
“Halen devam eden bir süreç var. Değerli olan burada deneyim kazanmak. Bu kazanılan tecrübeyi daha da ileriye götürerek kendi uydumuzu kendimizin yapması. Biz bu yetkinliğe şu anda sahibiz. Tabi bu başka bir saha ve bu sahanın çok çok evvelden farkında olan ülkeler de şu anda önde. Amerika, Rusya, Çin üzere ve hatta Hindistan. İktisadı Türkiye ile mukayese edilmeyecek diyeceğiniz ülkeler bile bu hususta bayağı kıymetli adımlar atmışlar. Fırlatma üsleri kurmuşlar mesela, hasebiyle orada yetkinlikleri var.”
TÜRKSAT 6A, GELECEK YIL UZAYA GÖNDERİLECEK
En son TÜRKSAT 5A uydusunun fırlatıldığını anımsatan Küçük, TÜRKSAT 6A uydusunun yerli ve ulusal olacak formda geliştirme çalışmalarının sürdüğünü, 2022’de uzaya gönderilmesinin hedeflendiğini lisana getirdi.
TUA tarafından hazırlanan ve 9 Şubat’ta Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından ayrıntıları açıklanan Ulusal Uzay Programı kapsamında 10 gaye belirlendiğini belirten Küçük, bu kapsamda çalışmaların devam ettiğini anlattı.
