Günlük basın toplantısında soruları yanıtlayan ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ned Price, İran ile ABD ortasında Doha’da yapılan görüşmede Tahran idaresinin kendilerini “hayal kırıklığına uğrattığını” söz etti.
“İran samimi değil”
Price, İran’ın nükleer muahedeye dönme konusunun dışında taleplerde bulunduğunu, bu durumun İran’ın önemli ve samimi olmadığı manasına geldiğini söyledi.
“AB’ye müteşekkiriz fakat İran’la yeni bir görüşme yok”
ABD Lideri Joe Biden’ın bölge ziyareti sürecinde Avrupa Birliği (AB) yetkililerinin İran ile ABD ortasında ikinci bir çeşit görüşme için efor harcadığına ait bir soruya karşılık veren Price, “AB ortağımıza eforlarından ötürü müteşekkiriz lakin ikinci bir görüşme gündemde yok.” dedi.
Price, ABD’nin, 2015’te imzalanan ve 2018’de çekildiği Ortak Kapsamlı Hareket Planı (OKEP) olarak da bilinen İran nükleer muahedesine dönme konusunda kararlı olduğunu yineledi. Lakin sözcü Tahran’ın şimdi bu kararlılığı göstermediğini ileri sürdü.
Viyana’dan Doha’ya nükleer müzakereler
İran’ın nükleer faaliyetleri konusunda OKEP olarak isimlendirilen muahede, 2015’te P5+1 olarak da bilinen Birleşmiş Milletler Güvenlik Kurulunun 5 daimi üyesi (İngiltere, ABD, Çin, Fransa, Rusya) ve Almanya ile İran ortasında imzalanmıştı.
Eski ABD Lideri Donald Trump’ın 2018’de ülkesini tek taraflı olarak mutabakattan çekmesinin akabinde İran’a yönelik ekonomik yaptırımlar tekrar uygulamaya konulmuştu. Bunun üzerine Tahran idaresi nükleer faaliyetlerine evreli olarak geri dönmüştü.
20 Ocak 2021’de misyona gelen Biden idaresi, kelam konusu muahedeye döneceklerini ve bu hususta görüşmeler yapmaya başlayacaklarını açıklamıştı.
OKEP’in yürürlüğe konulması için geçen yıl Avusturya’nın başşehri Viyana’da tekrar başlayan görüşmeler, Avrupa Birliği Dış Bağlantılar ve Güvenlik Siyaseti Yüksek Temsilcisi Josep Borrell’ın tabiriyle “dış etkenler” nedeniyle 11 Mart’ta askıya alınmıştı.
Borrell’in 25 Haziran’daki Tahran ziyaretinde, varılan mutabakatlar çerçevesinde, nükleer mutabakatın hayata geçirilmesi kapsamındaki görüşmelerin Katar’ın başşehri Doha’da sürmesine karar verilmişti. ABD ve İran tarafının dolaylı görüşmeleri, 28-29 Haziran’da gerçekleştirilmişti.